Tijd voor een ministerie van preventie
en gezondheidsbevordering!
(vervolg)


Primaire preventie: activiteiten die voorkomen dat gezonde mensen een bepaald gezondheidsprobleem, ziekte of ongeval krijgen. Hieronder valt ook universele preventie, wat zich richt op de gezonde bevolking (of delen daarvan) en bevordert en beschermt actief de gezondheid van de bevolking. Als preventiemaatregelen horen hier bij:

 

Secundaire preventie: vroege opsporing van ziekten of afwijkingen bij personen die ziek zijn, een verhoogd risico lopen of een bepaalde genetische aanleg hebben. De ziekte kan daardoor eerder worden behandeld, zodat deze eerder geneest of niet erger wordt. Hieronder valt ook de selectieve preventie die zich richt op bevolkingsgroepen met een verhoogd risico en voorkomt dat personen met één of meerdere risicofactoren (determinanten) voor een bepaalde aandoening daadwerkelijk ziek worden. Als preventiemaatregelen horen hier bij:

 

Tertiaire preventie: voorkomen van complicaties en ziekteverergering bij patiënten. Ook het bevorderen van de zelfredzaamheid van patiënten valt hieronder. Als preventiemaatregelen horen hier bij:

 

Tot zover de indelingen die op gebied van preventie toegepast worden. Nu is de hamvraag: hoe doen we het op gebied van preventie?

 

Laat me beginnen bij de laatste, tertiaire preventie. Daarop scoren we volgens mij een mager zesje. Met stoppen met roken gaat dat wel goed, maar wat betreft patiënten begeleiden naar een gezondere leefstijl die al aandoeningen hebben zoals obesitas, hart- en vaatziekten, diabetes, enz., daar zijn we eigenlijk nog maar net mee begonnen. De GLI voor obesitas is pas in 2019 begonnen en in het eerste jaar slechts door ruim 1% van het totaal aantal mensen met obesitas gevolgd. Manco in dit soort programma’s is dat leefstijl coaching wel vergoed wordt, maar additionele programma’s zoals sport niet, waardoor mensen met een lage SES de interventie niet kunnen verankeren in hun leefstijl. Leefstijlgeneeskunde doet hierin goed onderzoek, maar de behandelingen in de praktijk blijven momenteel nog teveel in de curatieve zorg hangen, in de plaats van dat er echt integrale leefstijlbegeleiding wordt geboden.

 

Op gebied van secundaire preventie scoren we wat mij betreft niet hoger dan een 4. Bij klachten aan het bewegingsapparaat wordt de fysiotherapeut ingeschakeld, op gebied van overgewicht gebeurt er eigenlijk nog helemaal niks, vanuit de zorg weinig tot geen interventie, vanuit de overheid geen preventieve maatregelen, alleen de curatieve GLI, als men al een BMI van 30+ heeft. Hier is nog heel veel te winnen met preventieprogramma’s. We weten dat meer dan 50% overgewicht heeft, dat meer dan de helft van de bevolking wel eens rugklachten heeft, dat misschien wel 70% last heeft van stress, wat bij velen doorontwikkeld tot een burn-out. Het leefstijl preventie advies blijf helaas nog uit in de zorg, de gebaande paden naar behandeling en medicatie worden vooral gevolgd.

 

Dan primaire preventie. Op gebied van gezondheidsbescherming, zoals kwaliteitsbewaking drink- en zwemwater en afvalverwijdering: top geregeld in ons landje. Op gebied van ziektepreventie door vaccinatie en screening doen we het redelijk, maar op gebied van gezondheidsbevordering moeten we toch echt constateren dat we hierin mega gefaald hebben als maatschappij. Wat mij betreft een schamele 2 dus. De gezond leven inzichten zijn wetenschappelijk wel bekend, echter burgers kennen ze niet. Ze worden niet aangeleerd aan onze jeugd en ze komen niet op het netvlies bij die mensen die een preventieve aanpak nodig hebben zoals mensen met overgewicht. We worden allemaal, met name door de medische wetenschap, steeds ouder. Maar het belang van sarcopenie preventie is bijvoorbeeld bij de meeste zorgprofessionals die de begeleiding, adviezen en behandeling doen, niet bekend. Healthy ageing staat niet op de agenda van onze landleider, waardoor de zorgkosten onacceptabel blijven stijgen.

 

John van Heel

EFAA opleidingen

 

 

 

share