Ben ik genetisch in staat tot duurzame gedragsverandering?

Tijdens de eerste lockdown viel ik bijna 10 kilo af. Op een paar ons na heb ik die nu in de tweede lockdown er weer bij. Op zoek naar reflectie en oorzaken - je kunt het ook excuses noemen - kwam ik natuurlijk snel uit bij factoren waar ik zelf geen invloed op heb. De eerste lockdown was in het voorjaar, toen ik nog veel fysiek werk kon verzetten in de tuin en ’s avonds laat urenlange wandelingen kon maken. De tweede lockdown is in de winter: ik zit letterlijk en figuurlijk bijna de hele dag binnen en ’s avonds laat wandelen wordt verhinderd door de avondklok.

 

Zoals ik al zei: je mag het ook excuses noemen. Feit is wel dat het me verdraaid veel moeite kost om mijn gedrag duurzaam te veranderen. Waarom lukt het me niet om 10 kilo gewichtsverlies te handhaven? Voor degenen die me niet kennen: er kon gemakkelijk nog 10 kilo vanaf zonder dat ik me zorgen zou moeten maken. En daarna ook wel nog een keer 10 kilo.

 

Zou ik genetisch wel in staat zijn tot duurzame gedragsverandering? Fleur Meddens onderzocht genetische varianten die gedrag voorspellen en de biologische functies van deze varianten. Haar conclusie: bijna alle vormen van menselijk gedrag zijn voor een deel erfelijk, zoals eetgewoonten, risico-nemend gedrag, welbevinden en onderwijsniveau. Ze ontdekte onder meer dat het welbevinden van een mens andere genetische oorzaken heeft dan depressieve symptomen. En dat risico-nemend gedrag níet te voorspellen is aan de hand van genen met dopaminefunctie. Ook blijkt dat eetgewoonten vooral worden aangestuurd vanuit de hersenen en dat de genen die gelinkt zijn aan onderwijsniveau vooral actief zijn vóór de geboorte.

 

Zou DNA ook invloed hebben op de mate waarin je in staat bent tot het duurzaam veranderen van je gedrag? Ik heb altijd geroepen dat als je weet dat je genetisch bepaald een verhoogde kans op een ernstige ziekte - kanker, Alzheimer, hart- en vaatziekten - hebt, je sneller tot gedragsverandering komt. Dat blijkt niet te kloppen. Tenminste, het RIVM kwam begin februari dit jaar met een andere uitspraak: DNA-thuistest leidt niet tot gedragsverandering. Er is geen wetenschappelijk bewijs dat mensen gezonder gaan leven als ze uit een DNA-thuistest te weten zijn gekomen dat ze een flinke kans hebben op een ziekte. En er is evenmin bewijs dat mensen ongezonder gaan leven als ze een laag risico blijken te hebben.

 

Zowel Fleur Meddens als het RIVM geven aan dat nader onderzoek nodig is. Daar stel ik mij graag voor beschikbaar. Ik ben razend nieuwsgierig of ook uit mijn DNA te herleiden is waarom het me zoveel moeite kost om mijn gedrag te veranderen. Niet om een excuus te zoeken - daar ben ik genetisch heel goed toe in staat, vermoed ik -, maar om in de toekomst mijn tijd en energie efficiënter te kunnen besteden aan die zaken die voor mij wél kansrijk zijn om duurzaam gezonder te leven. Het zou een game changer voor de leefstijlbranche zijn.

 

Maurice Ambaum

Hoofdredacteur Ezine NL Actief


Reageren?

 

 

 

31

share