Van fitness- naar leefstijlbegeleiding?

Fitness of behoeften centraal?

Meer dan 40% van de leden van sportcentra wil uithoudingsvermogen verbeteren/fitter worden en nog eens 40% of meer wil afvallen. Stel: we zouden het meest effectieve programma moeten samenstellen voor deze twee doelstellingen. Welke onderdelen zouden daar dan inzitten? Zouden dat alleen trainingsonderdelen zijn, zoals: welke oefeningen, op welke manier uitgevoerd, hoeveel reps en sets? Zoals we inmiddels wel allemaal weten, komt er meer bij kijken. Zo leren we ook vanuit de topsport. Natuurlijk moet de topsporter trainen, zeer specifiek, om de prestatie te optimaliseren. Maar hij/zij moet ook voldoende rusten, een bijpassend eetpatroon hebben, een ondersteunend sociaal netwerk hebben en mentaal sterk zijn en zelfs mentaal trainen om hiermee de prestatie nog te verbeteren. Stellen wij dus nog steeds ons product fitness centraal of stellen we de behoeften en de vraag van de deelnemer centraal?

 

Voorbeeld vanuit een andere sector

Niet alleen de fitnessbranche loopt tegen dit vraagstuk aan. De zorgsector, momenteel curatief ingericht en georganiseerd, krijgt in principe natuurlijk mensen op het spreekuur die een oplossing zoeken voor hun gezondheidsprobleem. De dokter schrijft het medicijn uit, patiënt geholpen zou je zeggen. Maar niets blijkt minder waar. De patiënt ontvangt in vele, zo niet de meeste gevallen, een symptoom onderdrukker. Bij blijvend gebruik van het medicijn blijven de symptomen onderdrukt, maar een oplossing voor de oorzaak van de symptomen wordt in de meeste gevallen niet geboden. VWS heeft dit al jaren geleden onderkend en er is ook actie ondernomen.

Machteld Huber is aan de slag gegaan met onderzoek naar gezondheid indicatoren, om een omslag te maken van zorg voor ziekte naar zorg voor gezondheid. Hieruit is uiteindelijk het Positieve Gezondheid spinweb ontstaan. Dit model reikt de zorgmedewerker - zoals een huisarts - een hulpmiddel aan om het gesprek aan te gaan over de oorzaak en een gezonde leefstijl in algemene zin. Met behulp van dit spinweb Positieve Gezondheid komt er een ander gesprek op gang en verandert de relatie tussen huisarts en patiënt in een gezamenlijk team ten gunste van de gezondheidsbevordering van de patiënt.

 

​

Dit model eigent zich ook uitstekend om met onze klanten te gebruiken. De begeleiding en het advies wordt geheel gepersonaliseerd en gericht, wel vanuit de hulpvraag, naar alle leefstijlfacetten van de deelnemer en de deelnemer kiest uiteindelijk zelf de verbeter- en ontwikkelfocus. Kennis van motiverende gespreksvoering en begeleiding in gedragsverandering is wel op zijn plaats, om dit model goed te kunnen toepassen.

 

Van fitness- naar leefstijlclub

Steeds meer sportcentra noemen zich leefstijlclub of leefstijlcentrum of verwerken op de een of andere manier lifestyle in hun naam. Dat is ook niet vreemd, vroeger was fitness ook alleen gericht op ondersteuning van andere sporten en fysiotherapie. De fitnessclub heeft zich echter ontwikkeld, heeft ook geluisterd naar de behoeften van de klanten, er worden afslankprogramma’s aangeboden, lezingen over gezonder leven, bedrijfgezondheidsprogramma’s, enz. Wat is nu de volgende stap in deze ontwikkeling? Gaan we leefstijl en de klant inderdaad steeds meer centraal plaatsen en wordt het fitnesscentrum het nieuwe leefstijlinstituut van de maatschappij?

 

Gecombineerde Leefstijl Interventie

In de fit- en leefstijlsector zien we nu de ontwikkelingen op het gebied van de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI), die vanaf 1 januari 2019 - als het allemaal doorgaat - vanuit de basis verzekering vergoed gaat worden. Mensen met een BMI boven de 30 kunnen vanuit de huisarts een verwijzing krijgen naar een HBO leefstijlcoach. Voor de zorgsector een van de eerste preventieprogramma’s waar men naar kan doorverwijzen. De uitdaging zal worden of alle HBO leefstijlcoaches het duurzame effect kunnen gaan waarborgen en of er voldoende HBO leefstijlcoaches zijn om de 3.5 miljoen Nederlanders die in aanmerking komen voor doorverwijzing, te begeleiden (hoewel berekend wordt dat in het eerste jaar slechts 1,03% hier gebruik van zal maken).

Interessant voor ons als fitnessbranche is dat er nu een wetenschappelijk gevalideerde leefstijlbegeleiding aanpak is, waarmee mensen begeleid kunnen worden naar een duurzaam gezondere leefstijl. Laat dat nu net een van de primaire behoeften van de meeste klanten van sportcentra zijn. Het zal lastig zijn om in ieder fitnessteam een HBO leefstijlcoach op te nemen, maar de fitnesstrainers van tegenwoordig kunnen zich wel bijscholen om de kennis van de GLI te beheersen.

Kennis op het gebied van effectief bewegen hebben we natuurlijk allemaal wel, hoewel we, als we teams vragen over een beweegadvies voor mensen die willen afvallen, toch nog veel verschillende antwoorden krijgen. Wat we eigenlijk nu branchebreed zouden moeten aanpakken om te ontwikkelen van fitnessbegeleiding naar leefstijlbegeleiding, is een kennisupdate van alle trainers. Is de NL Actief Beweegdeskundige Overgewicht en Obesitas bekend? Is de beweegrichtlijn en de voedingsrichtlijn bekend? Wat is de inhoud van de Gecombineerde Leefstijl Interventie en wat moeten wij nog leren om die te kunnen toepassen?

De 3,5 miljoen Nederlanders die in aanmerking komen voor de GLI, worden door de HBO  leefstijlcoaches begeleid. Maar wie begeleidt de rest van Nederland die gezonder wil leven en wil afvallen? Daar komen wij om de hoek kijken.

EFAA legt momenteel een GLI coach dossier aan, waarin alle thema’s vanuit het HBO leefstijlcoach profiel worden opgenomen, zodat deze gemakkelijk ter beschikking komen van fitnesstrainers en personal trainers. Ook verzorgt EFAA de ‘Fitness met Passie’ workshops, waarin onder andere de GLI wordt toegelicht.


Tijd voor een branchebrede kennis update dus, zodat we echt en goed invulling kunnen geven aan gepersonaliseerde leefstijlbegeleiding.

 

 

John van Heel

EFAA/Nieuwe Gezondheid